Przez wiele lat borówka wysoka (Vaccinium corymbosum) gatunek o coraz większym znaczeniu gospodarczym dla Polski, uważana była za tolerancyjną
lub nawet odporną na stresy pochodzenia biotycznego. Jednak w ostatnich sezonach potwierdzono występowanie wielu chorób pochodzenia grzybowego,
które są jednym z najważniejszych czynników ograniczających wielkość i jakość plonu innych roślin jagodowych. Coraz większego znaczenia nabierają choroby
bakteryjne, co niewątpliwie wiąże się ze zmianami klimatu oraz międzynarodowym obrotem materiałem roślinnym, stwarzającym zagrożenia zawleczenia, nie
występujących dotychczas w Polsce, patogenów roślin.
Na szczególną uwagę zasługują choroby najczęściej spotykane dotychczas nie tylko na plantacjach
borówki w naszym kraju, ale także w szkółkach.
Rak bakteryjny
bakterie powodują bakteryjną plamistość liści od roku 2011, w
postaci mniej lub bardziej regularnych, nekrotycznych plam na
liściach
sprawcą choroby jest m.in. bakteria gatunku P. syringae pv.
syringae i bakterie blisko spokrewnione z gatunku Pseudomonas
avellanae, groźnym sprawcą raka bakteryjnego leszczyny
lustracje plantacji wykazały występowanie plam na liściach odmian,
m.in. ‘Nefris’, ‘Toro’, ‘Bluecrop’, ‘Elliott’, ‘Duke’ i ‘Chandler’.
w 2019 roku stwierdzono po raz pierwszy porażenie rocznych
pędów sadzonek borówki. Nekrozy obejmowały znaczną część pędu
tworząc niejako szachownicę, w postaci ciemnozielonych
uwodnionych plam, które okalały eliptycznie pąk liściowy.
obserwowano objawy choroby na młodych sadzonkach borówki
posadzonych jesienią rok wcześniej i wczesną wiosną minionego
roku. Ciemnozielone, uwodnione plamy, zmieniające się na
czerwonobrązowe do czarnych pojawiają się już zwykle późną zimą
lub wczesną wiosną. Pąki na takich pędach zamierają. Silne
porażenie i powierzchniowe poczernienie występowało niekiedy na
wszystkich pędach, głównie sadzonek dwuletnich. Brązowo czarne
obszary o długości od jednego do kilku centymetrów obserwowano
w różnych miejscach pędów, m.in. przy ich podstawie, w części
środkowej lub na wierzchołkach Po usunięciu skórki, pędy były
sinożółtawozielone.
choroba notowana w roku 2021 występowała głównie na
odmianach ‘Draper’, ‘Duke, ‘Calypso’ i ‘Liberty’.
Bakteryjna plamistość
powodowana głównie przez bakterie Xanthomonas spp.,
obserwowana jest od czterech sezonów.
Xanthomonas spp., (zaklasyfikowany do gatunku Xanthomonas
arboricola) występuje łącznie z bakteriami z rodzaju Pseudomonas.
pomimo, że na świecie rozpoznano już dziewięć patowarów tego
gatunku, m.in. sprawców chorób zgorzeli leszczyny (X. a. pv.
corylina) i orzecha włoskiego (X. a. pv. juglandis), to dotychczas
gatunek ten nie był notowany w uprawach borówki.
objawy choroby ograniczone są do plam na liściach i nie
odnotowano znacznego wpływu zarówno na jakość, jak i wielkość i
plonu. Warto dodać, że w sezonie 2021 po raz pierwszy
wyizolowano bakterie rodzaju Xanthomonas z pędów borówki
odm. ‘Duke’, na których występowały czerwono-rdzawe plamy.
Wyłamywanie pędów
powodowane przez bakterie rodzajów Pseudomonas, Lelliottia,
inne??; i/lub grzyby rodzaju Pestalotiopsis...inne czynniki
obserwowany od 3 sezonów
Źródło: dr Monika Kałużna, Konferencja Ochrony Roślin Sadowniczych
Badania dotyczące patogenów borówki realizowano w ramach projektu Narodowego Centrum Nauki grant UMO-2017/25/B/NZ9/01565